Występowanie lat nasiennych u jarzębiny (Sorbus aucuparia): to się opłaca! – nowa publikacja

Ten, kto posiada ogród wie, że drzewa owocowe nie każdego roku owocują obficie. Bardzo zmienna w czasie i zsynchronizowana między osobnikami produkcja nasion, charakteryzująca się występowaniem tzw. lat nasiennych, jest częstą strategią reprodukcyjną u roślin. Pomaga m.in. zwiększyć efektywność zapylania oraz ograniczyć straty związane z żerowaniem zwierząt na nasionach. Strategia ta może się jednak wiązać z kosztami, np. w postaci zwiększonej śmiertelności siewek, które po roku nasiennym pojawiają się w wysokim zagęszczeniu. O ile korzyści z występowania lat nasiennych były dość często badane, to o kosztach takiego wzorca owocowania wciąż wiemy niewiele.

Niedawno w czasopiśmie New Phytologist ukazał się artykuł autorstwa Barbary Seget i współpracowników podsumowujący wyniki długoterminowych badań nad strategią reprodukcyjną jarzębiny (Sorbus aucuparia). W trakcie badań obserwowano produkcję owoców, żerowanie owadów na nasionach oraz wschodzenie i przeżywanie siewek. Naukowcom udało się pokazać, że stopień zaatakowania owoców przez owady(wieloletnia średnia: 75%), znacząco malał w wyniku występowania lat nasiennych. Równocześnie siewki, pojawiające się w dużych zagęszczeniach po latach wysokiej produkcji nasion, nie wykazywały zwiększonej śmiertelności. Konsekwencją tego była pozytywna korelacja pomiędzy produkcją owoców a odsetkiem siewek dożywających do następnego roku. Wyniki sugerują, że koszty występowania lat nasiennych mogą być niższe niż zakładano. To tłumaczyłoby, dlaczego występowanie lat nasiennych jest częstym zjawiskiem u roślin wieloletnich.

Opublikowany artykuł jest pierwszym z serii artykułów powstających w ramach rozprawy doktorskiej mgr Barbary Seget realizowanej pod kierunkiem dr hab. Magdaleny Żywiec w Grupie Ekologii Funkcjonalnej i Ewolucyjnej IB PAN.

Zobacz źródłowy artykuł:

Seget B., Bogdziewicz M., Holeksa J., Ledwoń M., Milne-Rostkowska F., Piechnik Ł., Rzepczak A., Żywiec M. 2022. Costs and benefits of masting: economies of scale are not reduced by negative density-dependence in seedling survival in Sorbus aucuparia. New Phytologist 233: 1931–1938. DOI

Owoce jarzębiny (Sorbus aucuparia).
Foto: pxhere.com.

Zaetykietowana siewka jarzębiny.
Foto: M. Żywiec.

Jarzębina owocująca w roku nasiennym.
Foto: M. Żywiec.