Wymarłe? A jednak nie! Zaskakująca historia dwóch gatunków mchów wodnych

Mokradłosz wielkolistny Calliergon megalophyllum oraz sierpowiec brudny Drepanocladus sordidus, dwa mchy wodne uznawane za wymarłe na terenie Czech, zostały odnalezione (jeden z nich po ponad 100 latach) w Kotlinie Trzebońskiej, będącej ostoją reliktów lodowcowych. Natrafił na nie Łukasz Krajewski z Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach w jednym z tamtejszych stawów (Ptačí blato) i póżniej, na innym stanowisku, Vítězslav Plášek z Uniwersytetu Ostrawskiego wraz z Lubomírem Adamcem z Czeskiej Akademii Nauk. Ich oznaczenia potwierdził wybitny briolog z naszego Instytutu – prof. dr hab. Ryszard Ochyra. Prace te zaowocowały wspólną publikacją z mgr Martą Saługą (również z naszego Instytutu), której wyniki sekwencjonowania DNA znalezionych okazów potwierdziły to wyjątkowe odkrycie.

W artykule opisującym to odkrycie (patrz niżej), oprócz analiz morfologicznych i molekularnych, podjęto dyskusję kwestii zmian środowiskowych, które zachodziły w przeszłości w obrębie wybranych zbiorników wodnych. Dzięki temu, określono możliwe przyczyny powstania aktualnych zasięgów tych rzadkich mchów wodnych, które według autorów powinny być zaklasyfikowane jako gatunki krytycznie zagrożone w Czechach.

Krajewski Ł., Adamec L., Saługa M., Bednarek-Ochyra H., Plášek V. 2020. Welcome to the Czech Republic again! Rare northern mosses Calliergon megalophyllum and Drepanocladus sordidus (Amblystegiaceae) in South Bohemia in light of their European distribution and habitat preferences. PhytoKeys 154: 111–136. DOI

Drepanocladus sordidus.
Foto: Łukasz Krajewski.

Wierzchołek pędu Drepanocladus sordidus.
Foto: Łukasz Krajewski.

Calliergon megalophyllum.
Foto: Łukasz Krajewski.

Staw Ptačí blato – miejsce odkrycia.
Foto: Łukasz Krajewski.